calal calalov 
Geceler, şirin və yumşaq yataqları sırf Allah Təalanın rizası üçün tərk edərək ilahi hüzura yalnız məhəbbət və eşq səbəbiylə baş qoyma zamanıdır. Bu səbəbdən gecə hər hansı bir fərziyyəti olmadığı halda qılınan namazların Allaha yaxınlıq baxımından əhəmiyyəti böyükdür. Beləliklə könüllərdə ilahi eşq və məhəbbətin şiddəti nə qədərdirsə, gecə namazına rəğbət və riayət də o dərəcədə olur.
Məhəbbətin ən böyük göstəricisi, fədakarlıqtır. Hər hansı bir insanın şəxsi bir mənfəəti, onun gecənin bir yarısında qalxmasını lazımdır gətirsə, o kimsə necə olur olsun, o saatda şübhəsiz yuxusunu bölüb qalxar.
Bir gün səhabələr peyğəmbər əfəndimiz (səv)-ə: “Ya Rəsulallah! Allah Təala, Fəth surəsində sizi tamamilə bağışladığını bildirmiş olduğu halda nə üçün özünüzü bu qədər yorursunuz?” deyə soruşdular.
Bunun üzərinə peyğəmbər əfəndimiz (səv) buyurdular ki:
“-Şükredən Bir qul olmayımmı?” (Buxari, Təhəccüd, 6)
Cənabi-Haqq da biz qullarını, səhər vaxtlarında görüşməyə dəvət edir. Ayəti-kərimədə:
“Onlar gecələr (ibadətlə məşğul olub) az yatırdılar. Səhərlər isə (Allahdan) bağışlanmalarını diləyirdilər.” (Əz-Zariyat, 17-18) buyurur.
Demək ki ilahi əfv qapılarının açıldığı səhərlər, Rəbbimizə məhəbbətimizin də test edildiyi müstəsna mərhəmət vaxtlarındandır.
Loğman (əs) buyurur:
“Ey oğlum! Xoruzlar səndən daha ağıllı olmasın! O hər səhər, zikr və təsbeh edir, sən isə yatırsan!”
Nə ibrətlidir ki Cənabi-Haqq bizlərə bir xəbərdarlıq vəsiləsi olsun deyə, bir çox heyvanatı belə gecənin ən feyzli vaxtı olan səhərlərdə oyandırır. Gözəl bir yaradılışla yaradılmış olan və məxluqatın ən şərəflisi qılınan insanoğlunun bu vaxtdan qafil qalması nə acınacaqlıdır!
Səhər vaxtları, zehinin və qəlbin tərtəmiz; idrak və ifadənin kəskin; Yaddaşın qüvvətli; mənəvi yollarda irəliləmənin sürətli olduğu müstəsna zamanlardır.
Cənabi-Haqq səhərlərdə ifa edilən zikrə, sair zamanlardakı zikrdən daha çox qiymət verməkdədir. Çünki yatağın sanki bir maqnit kimi insanı özünə çəkdiyi bir vaxtda ibadətlə məşğul ola bilmək, digər zamanlara görə daha çətindir. Bu səbəblə belə demək olar ki, səhərləri əhya edə bilmək hər adamın deyil ər adamın işidir.
Səhərlər şirin yuxunu sırf Allah rizası üçün tərk edərək ilahi hüzura, yalnız eşqi ilahi səbəbiylə baş qoyma zamanıdır. Bu səbəblədir ki qulun Rəbbinə duyduğu xalisanə məhəbbətin açıq aşkar bir ifadəsidir. Rəbbini kamil mənada sevən bir möminin, dərin bir qəflət içində sabahlara qədər yatması düşünülə bilməz!
Səhər vaxtlarında əda edilən namaz, dua, istiğfar, kəlimeyi tövhid, salavatı şərifə, tefekküri mövt və digər zikrlər, ruha verilən ən feyzli qidalardır. Özümüzü qəflətdən mühafizə edə bilmək üçün, gündüzləri də bu mənəvi enerji ilə keçirə bilməyimiz çox mühümdür.
Könüllərdəki Allah sevgisinin səviyyəsi nə qədərdirsə, şübhəsiz ki gecə namazına və tesbihitına rəğbət də o dərəcədə təzahür edər.
Geceleri əhya edə bilmək, çox asan olmadığından, bəzi xüsuslara riayət etmək lazımdır. Bu yolda lazım gələn, gecə ibadətinə səy göstərməkdən əlavə, axşam yeməklərini də mümkün mərtəbə çox yüngül yemək və erkən yatmaq lazımdır. Necə ki:
“Peyğəmbər (səllallahu əleyhi və səlləm) yatsı namazından əvvəl yatmağı, sonra isə danışıb söhbət etməyi qadağan edərdi.” (Buxari, məvaqitus-salat, 23)
Hədisi-şərifdə buyurulur:
“Sizdən biriniz yatdığı zaman şeytan, onun boynunun arxasına üç düyün atar. Hər düyündə də:
“Üzərinə uzun bir gecə var olsun (yat)!” Deyər. Gecə oyanıb Allahın adını zikretdiyiniz zaman düyünlərin biri açılar, dəstəmaz aldıqda ikincisi açılar, namaz qıldıqda isə, düyünlərin hamısı açılmış olar. Beləcə səhər dinc və şən olaraq qalxılar. Əks halda (yəni bunları yerinə yetirməzsəniz,) tənbəl və əhvalı xarab olaraq qalxarsınız. “(Buxari, Təhəccüd, 12)
Bir nəfər İbrahim bin Ədhəm Həzrətlərinə:
“-Gece Ibadətinə qalxa bilmirəm, mənə bir çarə öyrət.” Dəyincə bu cavabı alır:
“-Gündüz Allaha üsyan etmə; gecələri O səni hüzuruna dəvət edər. Gecə Onun hüzurunda olmaq, uca bir şərəfdir. Günahkarlar bu şərəfi haqq edə bilməzlər!”
Həqiqətən hər kəs yatarkən ibadətlə məşğul olmaq, Rəbbimizin çox xüsusi məhəbbət və mərifət məclisinə qəbul edilən seçilmiş bəndələrindən olmaq deməkdir. Bu səbəblə könül əhli insanların nəzərində səhərlərdən daha feyzli bir zaman ola bilməz.
Bu barədə ayə-kərimələrdə belə buyurulur:
“Gecənin bir qismində Ona səcdə et (axşam, gecə namazlarını qıl) və gecə uzunu da Onu təqdis edib şəninə təriflər de! (Təhəccüd namazını qılıb gecəni ibadət içində keçir!)Həqiqətən, bunlar (Məkkə müşrikləri) tez keçib gedəni (fani dünyanı) sevər, ağır günə (qiyamət gününə) dal çevirərlər. “(Əl-İnsan, 26-27)
“Onlar ibadət üçün yataqlarından qalxar (gecələr az yatar), qorxu və ümid içində (Allahın əzabından qorxaraq, mərhəmətinə ümid bəsləyərək) Rəbbinə dua edər və onlara verdiyimiz ruzilərdən (ehtiyacı olanlara) sərf edərlər.”(əs-Səcdə, 16)” Onlar gecələr (ibadətlə məşğul olub) az yatırdılar.Səhərlər isə (Allahdan) bağışlanmalarını diləyirdilər.” (Əz-Zariyat, 17-18) Allah Rəsulu (səllallahu əleyhi və səlləm) əfəndimiz də səhərlərin könül feyzindən məhrum kalmamamız üçün bizlərə bu tövsiyələri etmişdir:
“Gecə ibadətinə diqqət edin! Çünki o, sizdən əvvəlki saleh kəslərin adətidir. Şübhəsiz ki, gecə ibadətə qalxmaq, Allaha yaxınlaşmağa səbəb olur. (Bu ibadət) günahlardan qoruyar, səhvlərə kəfarət olur və bədəndəki dərdləri aradan qaldırar. “(Tirmizi, Dəavat, 101)
Səhər vaxtlarını ibadətlə əhya etməkdən geri qalmaq isə, mühüm bir itki və ziyandır.
Xalid-i Bağdadi həzrətləri buyurur:
“İslam ilə şərəflənən bir adam, necə olur ki gecəni tamamilə yuxuya verib Allah Təalanın əmanətini mühafizə etməz?! Cənabi-ı Haqqın bizə ən mühüm əmanətlərindən biri, səhərlərdə qalxıb onun hüzurunda dayanmaqdır.”
Haqq dostlarından Bişr-i Hafi həzrətlərinin bu halı, hamımız üçün çox ibrətli bir dərs mahiyyətindədir:
Bir nəfər Bişr-i Hafi Həzrətlərinin yanına gələrək:
“-Gecənin Bir qismində də olsa istirahət etsəniz.” Dedi.
O isə bu hikmət dolu qarşılığı verdi:
“Allah Təalanın, keçmiş və gələcək bütün günahlarını bağışladığı Rəsulullah (səllallahu əleyhi və səlləm) əfəndimiz, gecələri mübarək ayaqları şişənə qədər ibadət etdikləri halda, mən necə yata bilərəm?! Çünki mən, bir tək günahımın belə, Allah Təala tərəfindən bağışlanmış olduğunu bilmirəm!”
Mənbə:İslamveihsan.com