calal calalov 
Unutmamaq lazımdır ki, həyat neməti insana bir dəfəyə məxsus olaraq verilmişdir. Ölüm, Allahu təalanın bütün fanilər üçün zəruri etdiyi bir qanundur. Hər bir varlığın, vaxtı, dəqiqəsi və hətta nəfəslərinin sayı əvvəlcədən təyin olunmuş və hökmə bağlanmışdır.
Əcəlin irəliyə və ya geriyə çəkilə bilmədiyi, bir an önə alınıb, bir an təxir edilə bilməyəcəyi açıq-aşkar bir həqiqətdir. Əcəldən qaçanların qurtulduklarına dair bir xəbər də eşidilməmişdir.
Buna görə, həcc ilə mükəlləf olanlar, bu gerçəkləri yaxşıca təfəkkür edib bu böyük ibadətə qarşı zəiflik və ehmalklıq göstərməməlidirlər. Çünki ömür sona çatdıqdan sonra peşmanlığın bir faydası yoxdur. O halda fürsət əldə ikən Rəbbimizin, üzərimizdəki böyük bir haqqı olan həcc ibadəti xüsusunda qəflət göstərməməli, ilk fürsətdə bu qulluq borcumuzu əda etməliyik.
Əks halda Həzrəti-i Peyğəmbər -səllallahu əleyhi və səlləm-in xəbərdarlığı müdhiş və qorxuducudur:
“Bir kimsə, yemək-içmək və minəcək xərclərinə malik olub da Beytullaha getmək mümkün ikən haccetməzsə, onun yəhudi və ya xristian olaraq ölməsinə heç bir mane yoxdur!” (Tirmizi, Həcc, 3)
Peyğəmbərimizin bu xəbərdarlığı, həccə getmək üçün bütün imkanlara sahib olduğu halda, bu ibadətə laqeydlik edənlərin, dəhşətli bir xüsran içində olacaqlarını bəyan edir. Hal belə ikən, imkanı olan möminlərin həcc ibadətini biganə qalmaları, nə böyük bir qəflətdir!
İmkanı olan hər möminin ömründə bir dəfə həcc etməsi fərzdir. Təkrar təkrar həcc isə müstəhəbdir və savabı çox böyükdür.
Necə ki Allah Rəsulu -səllallahu əleyhi və səlləm- belə buyurmuşdur:
“Həcc ilə ümrəni ardı ardına etmək, ömrü və ruzini artırır, kasıblığı və günahı, körüyün demirdeki pası aradan qaldırdığı kimi aradan qaldırar.” (Əhməd, III, 446-447)
Yenə bir hədisi-qüdsidə də belə buyurulmaqdadır:
“Allah Təala buyurur: Mən bir quluma səhhət lütf edib ruzisini da bol verdiyim halda, o hər dörd ildə bir Bana gəlməzsə (yəni həcc və ya ümrə ziyarətinə olmazsa) o kimsə həqiqətən məhrum olmuş birisidir.” (Heysəmi, III, 206)
Göründüyü kimi fərz ibadətlər olan namazın, orucun nafiləsi olduğu kimi həccin də nafiləsi vardır. Nafilə edilən həcc ibadətləri haqqındakı cahilanə tənqidlər, (Allah qorusun) sonu küfrə aparan sözlərdir. Bunlar, quru bir cəhalət ifadələri olub, iman və ibadətin həqiqi hazzından məhrumiyyətin açıq göstəriciləridir.
Nafilə ibadətlər, asr-ı səadətdən bəri böyük bir iman vəcdi içində əda edilmişdir. Necə ki İmam-ı Azam Həzrətlərinin 55 dəfə haccettiğini söyləmək, bu barədə kifayət bir misal təşkil edir. İmam-ı Əzəm Əbu Hənifə həzrətləri, saysız tələbəsi və bir çox məşğələsi olmasına baxmayaraq, vaxtının təxminən üçdə birini həcc səfərinə təsis etmişdi. O zamanki şərtlər altında, dəvə ilə Bağdaddan Məkkəyə və Mədinəyə ziyarət etmənin nə məşəqqətli bir səfər olduğunu da təsəvvür etmək lazımdır. Bəli, Haqq dostları, başqa yerlərdə olmayan o mənəvi havadan istifadə etmək üçün Harameynin feyzli iqlimində olmağı, hər fürsətdə həccə getməyi və Rəsulullah -səllallahu əleyhi və səlləmi ziyarət etməyi böyük bir qənimət bilmişlərdir.
Çünki böyük bir iman həyəcanı içində əda edilən nafilə ibadətlər, qulu, Allaha daha da yaxınlaşdırar. Ruhu dərinləşdirər. Cənabi-Haqq, belə mömin qullarının görən gözü, eşidən qulağı olur. Yəni onların fikirləri, hissləri, düşünmə və ifadələri həmişə ilahi nurun cərəyanı halına gəlir.
Mənbə: