calal calalov 
Bartın Universiteti Təhsil Fakültəsi Dekanı Prof. Dr. Firdevs Günəş, ailələrin ev işlərini görmək üçün, rahat qala bilmək üçün uşaqlarına saatlarla çizgi film izlətdiklərini ifadə edərək, “Gündə bir saatdan çox ekran qarşısında oturan uşaqlarda, təcavüzkarlıq, yemək, yuxu, diqqət və davranış problemləri görülməkdədir” dedi.
Prof. Dr. Firdevs Günəş, AA müxbirinə verdiyi açıqlamasında, bir çox uşağın günün mühüm hissəsini televiziya qarşısında keçirdiyini söylədi.
Bəzi proqramların, uşaqların fiziki, zehni və dil inkişafına mənfi təsirləri olduğunu ifadə edən Günəş, “Xüsusilə çizgi filmləri, uşaqların anlama, diqqət və dil inkişafına birbaşa təsir etməkdədir. Bu təsir müsbət ola bildiyi kimi əksəriyyətlə mənfi olaraq qiymətləndirilə bilər”deyə bildirdi.
Bir çox evdə televiziya seyredilərken ev əhalisi ilə ünsiyyət qurulmadığını ifadə edən Günəş, “Bəzi uşaqlar saatlarla tək başına televiziya izləyir. Çizgi film izlətmə yerinə uşağa kitab oxumaq, kitabdan şəkil göstərmək və birlikdə oyuncaqla oynamaq daha faydalıdır. Bu fəaliyyətlərdə uşaqlar ilə valideynlər arasında qarşılıqlı məhəbbət və sevgi meydana gəlməkdədir. Əgər uşaq televiziya izləyəcəksə ailəsi ilə birlikdə izləməli, televiziya qarşısında yalnız buraxılmamalıdır “dedi.
Araşdırmalar nəticəsində, 3 yaşdan kiçik uşaqlarda davamlı televiziya izlədikləri üçün dil inkişafının daha yavaş olduğunu vurğulayan Günəş, belə davam etdi:
“Bu yaşdakı uşaqlar, izlədikləri çoxu cizgi filmdəki hekayə zəncirlərini tamamlaya bilməz, onlar sadəcə rəng, işıq və səs dəyişməsinə diqqət yetirirlər. Ekranda gördükləri hərəkət və səsləri təqlid edərlər. Bəzən üstün güclərə sahib, uça bilən və hər kəsi məğlub edən bir qəhrəman ya da şahzadə, uçan pəri kimi çizgi film xarakterlərinin xüsusiyyətlərinə sahib olmağı arzulaya bilərlər.
Günəş, “3 yaş sonrasında uşaq, televiziya qarşısında gündə 1 və ya 1,5 saat qalmalıdır. Uşağın yaş və səviyyəsinə uyğun təlimatçı filmler seçilməli, izlədikləri haqqında söhbətlər edilməlidir. 3-5 yaş arasındakı uşaqların 1-1,5 saatdan çox çizgi film seyr icazə verilməməlidir. Uşaqlar 6 yaşına gəlincə gündə ən çox 2 saat izləmə icazəsi verilməlidir “deyə danışdı.
Mütəxəssislərin, uşaqların televiziya izləməsi ilə əlaqədar ailələrdən 3 qaydaya diqqət etmələrini istədiklərini izah edən Prof. Dr. Firdevs Günəş, bunları qeyd etdi:
“Bunlar, uşağın yataq otağına televiziya qoyulmaması, 5 yaşına qədər televiziyadan uzaq qalınması, ilk və orta məktəb şagirdlərinin həftədə 4 saatdan çox televiziya izləməməsidir. Uşaqların dil və zehni bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün onların duyğularını aktivləşdirmək lazımdır. Bunun üçün doğumdan etibarən körpələrlə ünsiyyət qurmaq, layla söyləmək, hekayə oxumaq lazımdır. Çizgi filmlərin seçimində, doğma dilimizi doğru, təsirli və gözəl istifadə edə bilmək, tənqidi düşünmə, yaradıcı düşünmə, ünsiyyət qurma, problem həll etmə, təşəbbüskar olma, qərar vermə, fərdi və ictimai dəyərlərə əhəmiyyət vermə kimi bacarıqları inkişaf etdirəcək xüsusiyyətdə olmasına diqqət edilməlidir. Nəticə olaraq ailələr, uşaqlarını televiziya qarşısında cizgifilmlərinə tərk etməməli, bu vəziyyətin uşaqlarda qalıcı problemlərə yol aça biləcəyi unudulmamalıdır. “
Mənbə:islamveihsan.com